وقتی در بیماری سرطان تشخیص داده میشود ، معمولا پزشک آزمایش اولیه ای انجام میدهد. بعد از آن آزمایشات ممکن است داروی Rasburicase را تجویز کند. عموماً بیماران و دوستانشان تصور میکنند این دارو اولین داروی شیمی درمانی است.

که البته اینطور نیست. وقتی سولهای سرطانی با آن رشد وحشیانه خود در بدن تکثیر میشوند میزان یک چیز افزایش میابد. آنهم اسید اوریک است . این دارو برای کمک به دفع سریع کلیوی اسید اوریک تجویز میشود. گاهی هم به دنبال تخریب سلولهای سرطانی یا نارسایی کلیه میزان اسید اوریک افزایش میابد.

این دارو تقریباً جدید است و از نظر عملکرد مانند آلوپرینول ، جهت کاهش اسید اوریک تجویز میشود. البته نسبت به آلوپرینول داروی بهتری است و عوارض آلوپرینول را ندارد. در این قسمت من به معرفی این دارو میپردازم:

Rusburicase

هایپراورمی یک مشکل شناخته شده در لوسمی ها ، لنفوما ها و درمانهایشان است. در بیمار دچار بیماری میلوپرولیفراتیو یا بدخیمی های هموتوپوئتیک ، اسید های نوکلوئیک کاتابولیزه می شود که نتیجه افزایش جمعیت سلولهای بدخیمی است. این مسئله موجب افزایش متابولیسم پورینها می شود که منجر به هایپراورمی میگردد.

رژیم های درمانی شدید سرطان موجب افزایش لیز سلولی و آزاد شدن متابولیتهای پورین می گردد. سندرم لیز تومور به وسیله مشخصه های زیر تعیین میشود:

هایپراورمی

هایپرفسفاتمی

هایپر کالمی

هایپر کلسیمی

و نارسایی حاد کلیوی

در نتیجه افزایش اسید اوریک ، در کلیه غلظت اسید اوریک افزایش یافته و کریستالهایی در بخش دیستال لوله های هنله تشکیل میشود.

علی رغم مدیریت اختلالات متابولیک در کاهش ریسک نارسایی حاد کلیه ، 25% از کودکان با Stage بالای لنفوم بورکیت و ALL (سلولهای B) هنوز ، با شروع شیمی درمانی دچار نارسایی حاد کلیه      می شوند.

درمان استاندارد و پروفیلاکسی در هایپر اورمی عبارتست از:

Allopurinoll

قلیایی کردن ادرار

هیدراتاسیون

و دیورتیک های اسموتیک                                     

Rusburicase  یک داروی جدید در درمان و پروفیلاکسی هایپراورمی ناشی از لوسمی و لنفوما است. این دارو نسبت به آلوپرینول در کاهش سطح اسید اوریک موثر تر است.

عوارض جانبی اش نسبت به داروی Uricozyme که قبلاً استفاده میشد کمتر و در مدیریت هایپر اورمی ناشی از لیز تومور موثر تر است.

Rusburicase  مشتمل است بر Urate oxidease  طی فرآیند مهندسی ژنتیک از Saccharomyces Cerevisiae  (نوعی مخمر) استخراج می شود.

نام تائید شده :      Rusburicase 

نام تجاری :           Fasturtec  و  Elitek 

شکل موجود در بازار:    پودر به همراه حلال ( هر ویال حاوی  5/1 mg  ، دارو است)

طبقه بندی درمانی : ترکیب Urate oxidase 

اندیکاسیون درمانی :  درمان و پیشگیری از هایپراورمی حاد به منظور جلوگیری از نارسایی حاد کلیوی در بیماران بدخیمی های خونی با درجه لیز تومور بالا یا در شروع شیمی درمانی ، جهت بزرگسالان و اطفال ( حداقل سن برای شروع درمان 4 هفتگی است)

 دوزاژ و تجویز : day/kg/mg 0/2  برای 5 تا 7 روز

به صورت یکبار در روز رقیق شده در 50 میلی لیتر سرم نمکی تزریق طی 30 دقیقه

این دارو بلافاصله قبل یا حین شیمی درمانی استفاده میشود.

فارماکولوژی :

آنزیم Urate oxidase  به عنوان کاتالیست در فرآیند اکسیداسیون تبدیل به Allantion  عمل میکند . ترکیب اخیر 10 - 5 بار از اسید اوریک قابل انحلال تر است. این آنزیم یک آنزیم اندوژنوز در پستانداران است ، اما در انسان وجود ندارد.

یک ترکیب دیگر از Urate oxidase  به نام Uricozyme  به وسیله کشت Aspergillus Flavus  تولید       می شود که نسبت به Allupurinoll  بر دفع اسید اوریک موثر تر است. اما این ترکیب به میزان 5% حساسیت به صورت برونکواسپاسم و هایپرکلسیمی در بیماران بدون سابقه حساسیت و مت هموگلوبینمیا یا آنمی همولیتیک در بیماران دچار نقص G6PD  (فاویسم ) استفاده از آن جای بحث دارد.

فارماکوکینتیک :

بعد از تزریق یک دوز از Rusburicase  ، وضعیت ثابت طی 3- 2 روز بر قرار می شود. نمیه عمر دارو تقریباً 18 ساعت است . کلیرانس در کودکان و جوانان نسبت به افراد بزرگسال بیشتر است. در نارسایی کلیوی و کبدی هیچ تطبیقی احتیاج ندارد.

Rusburicase  قادر است سطح اسید اوریک را طی 24 ساعت پس از تزریق اولین دور به میزان 3- 2 میلی گرم در دسی لیتر کاهش دهد.

زمان تائید سطح طبیعی اسید اوریک در بیماران هایپراورمی که Rasburicase  مصرف کرده اند 4 ساعت و برای کسانی که Allopurinoll  مصرف کرده اند 24 ساعت است. سطح اسید اوریک پائین در کل دوره درمان با  Rasburicase  ثابت باقی میماند. یک دوره گذرای افزایش سطح اسید اوریک ممکن است در طول شیمی درمانی یا کمی بعد از آن به وجود آید. در طی روزهای اول تا پنجم تزریق این دارو هیچ اثری از دوز تجمعی مشاهده نشده است.

عوارض جانبی :

در کل Rasburicase  خوب تحمل می شود. در زیر عوارض جانبی با در صد ذکر شده است.

 تب                         8/6 %

تهوع                        7/1 %

استفراغ                    4/1 %

راش پوستی              4/1 %

اسهال                     9/0 %

سر درد                    9/0 %

واکنش حساسیتی     6/0 %‏

اکسیداسیون آنزیمی اسید اوریک به وسیله Rasburicase  موجب تشکیل Allantion  و هیدروژن پراکساید می شود. زیادی هیدروژن پراکساید موجب آنمی همولیتیک در گروه های خاص مانند کسانی که نقص G6PD دارند می شود.

Rusburicase  یک پروتئین است بنابراین می تواند موجب تشکیل آنتی بادی شود ، که این مسئله موجب افزایش حساسیت یا محدود شدن اثرات کلینیکی می شود. اما بیشتر بیمارانی که یک دوره Rusburicase  دریافت کرده اند می توانند جهت دوره های بعدی شیمی درمانی ، در صورت حساسیت از Allopurinoll استفاد ه کنند.

آزمایشات قبل از تزریق:

- بررسی وجود یا عدم وجود نقص آنزیم G6PD  قبل از تزریق Rusburicase  الزامی است. این نقص بیشتر در آفریقایی ها و اهالی اطراف مدیترانه مشاهده میشود. در ایران ما آنرا با اسم " فاویسم " میشناسیم.

اگر چه تجویز دارو با مانیتورینگ اسید اوریک در استفاده استاندارد لازم نیست اما می توان وضعیت اسید اوریک خون را دز طی درمان بررسی کرد.

حاملگی :

این دارو در مطالعات انجام شده در حیوانات تراتوژنیک شناخته شده است و مطالعات در انسان هنوز به نتایج قطعی نرسیده است.

شیر دهی :

استفاده از این دارو در دوره شیر دهی توصیه نمی شود.

لکوفروزیس / تعویض خون

در بیمارنی که نیاز به لکوفروزیس یا تعویض خون دارند به واسطه هایپرلکوسیتوز اگر به فاصله 12 ساعت بعد از دریافت Rusburicase  نیاز به این فرآیند داشتند باید یک تک دوز Rusburicase  دریافت نمایند تا جبران داروی حذف شده را بنماید.

تداخل دارویی:

در مطالعات انجام شده ، این دارو هیچ گونه تداخل داروئی ندارد .

Rusburicase  در متابولیزه کردن Allopurinol  ،  Methlprednisolone , Vp16 , Daunorubicin , Endoxan , Vincristine  و سایر داروها هیچ تاثیری ندارد.

Rusburicase  در فعالیت ایزومرهای CYP 1 A , CYP 2 A , CYP 2 B , CYP2C,  CYP2E , CYP3A  در مطالعات حیوانات تاثیری نداشته است.

کاسینوژنز ، موتاژنز ، عقیمی :

مطالعات هیچ نشانه ای از کارسینوژن ، موتاژن و کاهش قدرت باروری این دارو را نشان نداده است.

Over Dose :

بیماری که Over dose  شده است باید از نظر همولیز تحت مراقبت باشد.

دوزاژ و تزریق:

Rusburicase  به صورت یکبار در روز 0.2 میلیگیرم به ازای هر کیلوگرم برای حداقل 7 روز تجویز می شود.

تزریق دارو تداخلی با شیمی درمانی ندارد و باید اولین دوز شیمی درمانی 4 ساعت پس از تزریق Rusburicase  انجام شود. سن و جنسیت هیچ اثر بارزی در فارماکوکینتیک دارو ندارد.

ابتدا دارو باید با حلال خودش رقیق شود. محلول رقیق شده باید با تزریق نرمال سالین 50 میلی لیتر رقیق و طی 30 دقیقه تزریق شود.

حین رقیق سازی با حلال ، به فیلتر احتیاج ندارد.

محلول آماده شده تا 3 ساعت قابل نگهداری است. هر چند توصیه نمی شود اما در دمای 8 - 2 درجه سانتیگراد می توان تا 24 ساعت هم نگهداری کرد.

از تزریق (IV PUSH ) یا Bolus  دارو خودداری شود.

Rusburicase  باید از طریق IV Line  مجزا تزریق شود و اگر امکانش وجود نداشت باید مسیر رگ با 15 میلی لیتر نرمال سالین قبل از تزریق شستشو شود.

 خواننده گرامی سلام ؛ 

با تواضع و ادب ...سایت "ایران انکو" پیرامون موضوعات سرطان به قلم نگارنده  افتتاح شد .

بازدید ، نظرات و نوشته های شما دلگرمی بخش خواهد بود.